6. Sınıf Matematik Terimleri Sözlüğü
Bu sözlük 6. sınıf öğrencileri için matematik terimlerinin açıklamalarını içermektedir. Geometri terimleri ve şekillerinin tanımları, toplama ve çıkarma işlemlerinde kullanılan terimlerin açıklamaları ve örnekleri, çarpma ve bölme işlemlerinde kullanılan terimlerin açıklamaları ve örnekleri, kesirler ile ilgili terimlerin açıklamaları ve örnekleri, oran ve orantı ile ilgili terimlerin açıklamaları ve örnekleri bu sözlükte bulunmaktadır. Öğrenciler, matematik dersinde karşılaştıkları terimlerin açıklamalarını burada bulabilirler.
Bu konuda neler öğreneceğiz :
Geometri
Geometri, matematikteki şekillerin ve cisimlerin özelliklerinin incelendiği bir dal olarak tanımlanır. Bu bölümde, geometri ile ilgili temel terimler ve şekillerin özellikleri açıklanmaktadır. Örneğin, bir doğru parçası sınırsız bir uzunluğa sahipken, bir doğru parçasının sonları noktalarla belirlenir ve sınırlı bir uzunluğa sahiptir. Benzer şekilde, bir üçgenin iç açılarının toplamı 180 derece olurken, bir dikdörtgenin karşılıklı kenarları birbirine eşittir ve köşegenleri birbirlerini ortadan ikiye böler. Bu terimler ve özellikler, öğrencilerin geometri konusunda başarılı olmalarına yardımcı olmak için önemlidir.
Toplama ve Çıkarma
Toplama ve çıkarma işlemleri matematikte en temel işlemlerdir. İşlemlerde kullanılan bazı terimler şunlardır:
- Toplanan: Toplama işleminde toplanan sayıların her biri için kullanılan terimdir.
- Toplayan: Toplama işleminde birden fazla sayıyı toplamak için kullandığımız sayılardır.
- Toplam: Toplama işleminin sonucunu ifade eder.
- Çıkan: Çıkarma işleminde çıkan sonuçtur.
- Çıkarılacak: Çıkarma işleminde çıkarılacak olan sayıdır.
- Çıkarıcı: Çıkarma işleminde çıkarma işlemi yaparken kullanılan sayıdır.
Örneğin, 5+3=8 işleminde, 5 ve 3 toplayanlar, 8 toplam, 5-3=2 işleminde ise, 5 çıkarılacak, 3 çıkarıcı ve 2 çıkan olarak kullanılır.
Toplama ve çıkarma işlemlerinde kullanılan terimleri bilmek, bu işlemleri daha rahat ve hızlı bir şekilde yapmamıza yardımcı olur.
Sabit
Sabit, matematiksel bir ifadede değişmeyen sayıya verilen addır. Örneğin, y=x+3 şeklinde bir denklemimiz olsun, burada x, değişken bir sayıdır ama 3 sabittir. Yani herhangi bir x değeri için, y değeri her zaman 3 birim artacaktır. Sabitler, matematikte önemli bir rol oynar ve birçok matematiksel işlemde kullanılır. Örneğin, pi sayısı bir sabittir ve geometrik hesaplamalarda sıklıkla kullanılır.
Fark
Fark, matematikte iki sayı arasındaki farkın sonucudur. Örneğin, 8 ve 5’in farkı, 3’tür. Fark genellikle çıkarma işlemi ile hesaplanır. Bu işlemde, çıkarılan sayı olan 5, minüs işareti (-) ile diğer sayı olan 8’den çıkarılır ve sonuç olan fark 3 olarak bulunur. Fark, matematiksel işlemlerde sıkça kullanılan bir terimdir ve özellikle problemleri çözerken önemli bir rol oynar.
Çarpma ve Bölme
Çarpma ve bölme işlemleri matematikte sık kullanılan işlemlerdir. Çarpma işleminde çarpanlar ile işlem yapılır, çarpanlar çarpıldığında sonuç verirler. Bölme işlemi ise bir sayının bir başka sayıya bölümünün sonucudur. Örneğin 10 ve 2 sayılarının çarpımı 20’dir. Aynı şekilde 10 sayısının 2’ye bölümü ise 5’tir.
Çarpma ve bölme işlemlerinde kullanılan terimler arasında çarpan, çarpım, bölen, bölüm gibi terimler yer almaktadır. Çarpma işleminde çarpınanlar ve çarpım sonucu, bölme işleminde ise bölünen, bölücü ve bölüm sonucu gibi terimler de kullanılır.
Matematik problemlerinde ve denklemlerinde çarpma ve bölme işlemlerinin kullanımı oldukça yaygındır. Örneğin bir dört işlem problemi “10 kırmızı elmanın toplamı 5 yeşil elmaya eşittir, çarpma işlemini kullanarak 40 kırmızı elmanın kaç yeşil elmanın toplamına eşit olduğunu hesaplayabiliriz.
Çarpma işlemi, matematikte temel işlemlerden biridir. İki ya da daha fazla sayı çarpılarak yeni bir sayı oluşturulur. Bu işlemde kullanılan sayılara ise çarpan denir. Örneğin, 3 ve 4 sayıları çarpıldığında çarpanlar 3 ve 4, sonuç ise 12 olur. Ayrıca çarpma işleminde çarpanların değişme özelliği vardır, yani 3 x 4 ile 4 x 3 aynı sonucu verir. Matematiksel ifadelerde de çarpanlar kullanılır ve farklı türlerde çarpma işlemleri vardır.
Bölme işlemi, bir sayının başka bir sayıya bölünmesidir. Bölen, bölünen ve bölüm olmak üzere üç temel terim bu işlemde yer alır. Bölen, bölme işlemini gerçekleştiren sayıyı ifade ederken, bölünen ise bölünen sayıyı temsil eder. Son olarak bölüm, bölme işleminin sonucunu ifade eder. Bölme işlemi yapılırken, bölünen sayıdan bölen sayısı kadar eşit parçalar oluşturulur ve her parçanın büyüklüğü bölümü verir. Örneğin, 12 sayısını 3 ile bölerken, 12’nin 3 eşit parçaya bölünmesi ve her bir parçanın büyüklüğünün 4 olması sonucuna ulaşılır.
Kesirler
Kesirler, matematikte sayıların bölünebilme durumunu ifade eden kısımlardır. Pay ve payda kısımlarından oluşurlar. Pay kısmı kesrin üst kısmında bulunan sayıyı, payda kısmı ise kesrin alt kısmında bulunan sayıyı ifade eder. Bir kesirde pay kısmı payda kısmına göre küçükse bu kesir bir birimden küçüktür, tam tersi durumda ise bir birimden büyüktür. Örneğin, 1/4 kesri 1/2 kesrinden daha küçüktür. Kesirler ile ilgili olarak toplama, çıkarma, çarpma, bölme ve karşılaştırma işlemleri yapılır.
Pay
Pay, kesrin üst kısmında yer alan sayıdır. Kesirlerin genel formülü olan “pay/payda” şeklinde ifade edilirler. Pay, bir bütünün kaç parçasının alındığını gösterir. Örneğin, bir pastayı 6 eşit parçaya ayırdığımızda, bir parçanın payı 1/6 olacaktır. Kesirlerle ilgili problemler genellikle payda ve pay kavramları üzerine kuruludur ve matematiksel işlemlerin temelinde yer alırlar.
Payda
Payda, bir kesrin alt kısmında bulunan sayıdır. Paydada bulunan sayı, paydaki sayıya bölünerek kesrin değeri elde edilir. Örneğin, 2/3 kesrinde pay 2, payda 3’tür. Bu kesrin değeri 2/3’tür. Payda genellikle kesirlerin eşitlenmesi, basitleştirilmesi veya sıralanması sırasında kullanılır. Paydada sıfır bulunmaması gerekir çünkü sıfıra bölmek matematiksel bir işlem değildir ve sonucu tanımlanamaz hale getirir.
Oran ve Orantı
Oran, iki sayı arasındaki bölme sonucudur. Örneğin, bir kutuda 3 kırmızı top ve 2 mavi top varsa, kırmızı top sayısı mavi top sayısına oranla 3/2’dir. Orantı ise farklı iki oran arasındaki eşitliktir. Örneğin, 12 çocuğun bir kutuya 3 çikolata koyarak paylaşması ile 8 çocuğun aynı kutuya 2 çikolata koyarak paylaşması aynı orantıdır ve 3:2’dir. Bu durumda, her çocuğun kaç çikolata alacağı orantılıdır. Bu konsept değişkenlerin orantılı olduğu birçok matematiksel problemin çözülmesinde kullanılır.
Oran
Oran, matematikte iki sayı arasındaki bölüm sonucudur. İki farklı büyüklüğün karşılaştırması için kullanılan bir kavramdır. Örneğin, bir kutuda kırmızı ve yeşil top sayısı karşılaştırılabilir ve bu sayıların oranı bulunabilir. Oran, kesir veya ondalık olarak ifade edilebilir. Oranın büyüklüğü, paydadan bağımsızdır, yani payda değiştirilse bile oran aynı kalır. Oranın kullanım alanları finansta, işletmecilikte, geometride ve diğer birçok matematiksel problemlerde yaygın olarak kullanılır.
Orantı
Orantı, matematikte farklı iki oran arasındaki eşitliği ifade eder. Orantılarda 4 temel terim bulunur: birinci oranın payı, birinci oranın paydası, ikinci oranın payı ve ikinci oranın paydası. Orantılar genellikle iki oranın birbirine eşit olduğunu belirtmek için kullanılır. Örneğin, bir sporcunun koştuğu mesafe ile harcadığı zamanın orantısı, yani koşu hızı, diğer bir sporcunun koşu hızı ile aynı ise, bu oran eşitliği ifade eder. Orantılar genellikle ses, ışık, enerji, para gibi farklı ölçülerin karşılaştırılmasında kullanılır.
Ortaokul 6. sınıf matematik terimleri ve anlamları şunlardır:
- Pozitif ve Negatif Tam Sayılar: Sıfır, pozitif tam sayılar (1, 2, 3, …) ve negatif tam sayılar (-1, -2, -3, …) kümesidir.
- Kesirler: Bir bütünün parçalarını ifade etmek için kullanılan sayılar kümesidir. Kesirler, bir pay ve bir payda olmak üzere iki bölümden oluşur. Örneğin, 3/5, 2/7 gibi.
- Ondalık Sayılar: Kesirlerin ondalık gösterimini ifade eden sayılar kümesidir. Örneğin, 0,75, 1,25 gibi.
- Geometrik Şekiller: Çizgi, açı, üçgen, dörtgen, çokgen gibi şekillerdir.
- Eşlik Eden: İki oran arasındaki ilişkiyi ifade eden bir kavramdır. Örneğin, 2:3 oranı, 4:6 oranının eşlik edenidir.
- Çarpan: Bir sayının tam bölündüğü sayılara denir. Örneğin, 12 sayısının çarpanları 1, 2, 3, 4, 6 ve 12’dir.
- Kat: Bir sayının tam katı olan sayılara denir. Örneğin, 12 sayısı 3’ün katıdır.
- Oran: İki sayı arasındaki ilişkiyi ifade eden bir kavramdır. Örneğin, 2:5 oranı, bir sayının diğerine göre 2 birim olduğunu ifade eder.
- Alan: Bir düzlemdeki bir şeklin içini kaplayan yüzeydir. Örneğin, kare, dikdörtgen, üçgen gibi şekillerin alanları hesaplanabilir.
- Çevre: Bir şeklin etrafını saran uzunluktur. Örneğin, kare, dikdörtgen, üçgen gibi şekillerin çevreleri hesaplanabilir.
- Aritmetik Ortalama: Bir veri kümesindeki değerlerin toplamının veri sayısına bölünmesiyle elde edilen değerdir. Örneğin, 2, 4, 6, 8, 10 sayılarının aritmetik ortalaması 6’dır.
6.sınıf Matematik Kazanımları
M.6.1.1.1. Bir doğal sayının kendisiyle tekrarlı çarpımını üslü ifade olarak yazar ve değerini hesaplar. M.6.1.1.2. İşlem önceliğini dikkate alarak doğal sayılarla dört işlem yapar. | |
M.6.1.1.3. Doğal sayılarda ortak çarpan parantezine alma ve dağılma özelliğini uygulamaya yönelik işlemler yapar. | a) Eşitliklerin anlamlı öğrenilmesi için modellerden yararlanılır. |
M.6.1.1.4. Doğal sayılarla dört işlem yapmayı gerektiren problemleri çözer ve kurar. İşlemler yapılırken işlem özellikleri kullanılır. | |
M.6.1.2.1. Doğal sayıların çarpanlarını ve katlarını belirler. M.6.1.2.2. 2, 3, 4, 5, 6, 9 ve 10’a kalansız bölünebilme kurallarını açıklar ve kullanır. | a) 6’ya kalansız bölünebilme kuralının 2 ve 3’e kalansız bölünebilme kuralından yararlanılarak geliştirilebileceği dikkate alınır. b) Kuralların kullanımında harfli ifadelere yer verilmez. |
M.6.1.2.3. Asal sayıları özellikleriyle belirler. Eratosthenes (Eratosten) kalburu yardımıyla 100’e kadar olan asal sayılar bulunur. | |
M.6.1.2.4. Doğal sayıların asal çarpanlarını belirler.M.6.1.2.4. Doğal sayıların asal çarpanlarını belirler. | |
M.6.1.2.5. İki doğal sayının ortak bölenleri ile ortak katlarını belirler, ilgili problemleri çözer. İki doğal sayının en büyük ortak bölenini (EBOB) ve en küçük ortak katını (EKOK) bulmaya yönelik problemlere bu sınıf düzeyinde girilmez. | |
M.6.1.3.1. Kümeler ile ilgili temel kavramları anlar. | a) Kümelerin farklı gösterimlerine (liste, ortak özellik ve venn şeması yöntemi) yer verilir. |
M.6.1.3.1. Kümeler ile ilgili temel kavramları anlar. | b) Küme, eleman, eleman sayısı, boş küme, birleşim, kesişim kavramları verilir. Çalışmalarda kavramsal düzeyde kalınır. |
M.6.1.4.1. Tam sayıları tanır ve sayı doğrusunda gösterir. M.6.1.4.2. Tam sayıları karşılaştırır ve sıralar. | a) Tam sayılara olan ihtiyacın fark edilmesine yönelik çalışmalara yer verilir. b) Pozitif ve negatif tam sayıların zıt yön ve değerleri ifade etmede kullanıldığı vurgulanır. Örneğin; asansörde katların belirtilmesi, hava sıcaklıkları vb. a) Karşılaştırma yaparken büyük sayının küçük sayıya kıyasla sayı doğrusunun daha sağında olduğu vurgulanır. b) Tam sayıları karşılaştırma ve sıralamayla ilgili gerçek hayat durumlarını içeren çalışmalara yer verilir. |
M.6.1.4.3. Bir tam sayının mutlak değerini belirler ve anlamlandırır. Mutlak değerin sayı doğrusunda ve gerçek hayatta (asansör, termometre vb.) ne anlama geldiği üzerinde durulur. | |
M.6.1.5.1. Kesirleri karşılaştırır, sıralar ve sayı doğrusunda gösterir. Kesirleri sıralamada kullanılacak stratejiler belirlenirken ilk önce öğrencilerin kendi stratejilerini oluşturmalarına imkân verilir. Kullanılabilecek stratejiler: kesirlerin bütüne olan yakınlıkları, yarımdan büyük veya küçük olmaları, yarıma olan yakınlıkları, birim kesirlerin karşılaştırılması, payda eşitleme (denk kesirlerin dikkate alınması). M.6.1.5.2. Kesirlerle toplama ve çıkarma işlemlerini yapar. Gerçek hayat durumları ve uygun kesir modelleriyle yapılacak çalışmalara yer verilir. | |
M.6.1.5.3. Bir doğal sayı ile bir kesrin çarpma işlemini yapar ve anlamlandırır. M.6.1.5.4. İki kesrin çarpma işlemini yapar ve anlamlandırır. | a) Örneğin 6 .2/3 ifadesinin 6 tane 2/3’ün toplamı anlamına geldiği ve 2/3 . 6 ifadesinin de 6’nın 2/3kadarıolduğu ve bu işlemlerin aynı sonucu verdiği vurgulanır. b) Gerçek hayat durumları ve uygun kesir modelleriyle yapılacak çalışmalara yer verilir. c) Bir doğal sayı 1’den büyük bir kesirle çarpıldığında sonucun bu sayıdan büyük bir sayı, 1’den küçük bir kesirle çarpıldığında ise bu sayıdan küçük bir sayı olduğunu anlamaya yönelik çalışmalara yer verilir. a) Örneğin 1/2. 2/5 ifadesinin 2/5’in 1/2’si (yani yarısı) ve 2/5. 1/2ifadesinin 1/2’nin 2/5’i anlamına geldiği vurgulanır. b) Gerçek hayat durumları ve uygun kesir modelleriyle yapılacak çalışmalara yer verilir. |
M.6.1.5.5. Bir doğal sayıyı bir kesre ve bir kesri bir doğal sayıya böler, bu işlemi anlamlandırır. M.6.1.5.6. İki kesrin bölme işlemini yapar ve anlamlandırır. | a) İlk önce birim kesirlerle işlemler yapılır. Örneğin 6 ÷ 1/2 ifadesinin 6’nın içinde kaç tane 1/2 olduğu,1/2÷ 2 ifadesinin de 1/2’yi 2’ye bölmek (yani1/2’nin yarısı) olduğu modellerle fark ettirilir. Örneğin 3 ÷ 3/4 ifadesinin 3’ün içinde kaç tane 3/4 olduğu, 3/4 ÷ 3 ifadesinin de 3+4 ’ü 3’e bölmek olduğu modellerle fark ettirilir. Daha sonra diğer kesirlerle işlemler ele alınır. b) Bir doğal sayı 1’den büyük bir kesre bölündüğünde sonucun bu sayıdan küçük bir sayı, 1’den küçük bir kesre bölündüğünde ise bu sayıdan büyük bir sayı olduğunu anlamaya yönelik çalışmalara yer verilir. Bölme işlemi anlamlandırılırken büyük kesrin küçük kesre bölündüğü ve sonucun tam sayı çıktığı basit işlemler üzerinde durulur. Örneğin 1/2 ÷ 1/4 ifadesinin, yarımın içinde kaç tane çeyrek olduğu anlamına geldiği modellerle ele alınır. |
M.6.1.5.7. Kesirlerle yapılan işlemlerin sonucunu tahmin eder. Çeyrek, üçte bir, yarım gibi kesirlerin kullanılabileceği günlük hayata ilişkin tahminlerle sınırlı kalınır. M.6.1.5.8. Kesirlerle işlem yapmayı gerektiren problemleri çözer. M.6.1.6.1. Bölme işlemi ile kesir kavramını ilişkilendirir. | a) Kesir gösteriminin aynı zamanda bölme işlemini de ifade ettiği vurgulanır. Örneğin 9/2 kesri aynı zamanda 9’un 2’ye bölünmesi anlamını taşır. Bu kazanım kapsamında tam bölünemeyen doğal sayılarla bölme işlemi yapmaya yönelik çalışmalara da yer verilir. Bölme işleminde virgül kullanımı üzerinde durulur. Virgülden sonra en çok üç basamaklı sayılarla sınırlı kalınır. b) Devirli ondalık gösterimler tanıtılır fakat devirli ondalık gösterimlerin kesre dönüştürülmesine girilmez |
M.6.1.6.2.Ondalık gösterimleri verilen sayıları çözümler. | |
M.6.1.6.3. Ondalık gösterimleri verilen sayıları belirli bir basamağa kadar yuvarlar. Sayıları yuvarlamanın sağladığı kolaylıklar üzerinde durulur. M.6.1.6.4. Ondalık gösterimleri verilen sayılarla çarpma işlemi yapar. a) Çarpma işleminin anlamlandırılmasına yönelik çalışmalara yer verilir. b) Bir doğal sayı 1’den küçük bir ondalık ifadeyle çarpıldığında sonucun o sayıdan küçük olduğunun fark edilmesine yönelik çalışmalara yer verilir. | |
M.6.1.6.5. Ondalık gösterimleri verilen sayılarla bölme işlemi yapar. Bölme işleminin anlamlandırılmasına yönelik çalışmalara yer verilir. M.6.1.6.6. Ondalık gösterimleri verilen sayılarla; 10, 100 ve 1000 ile kısa yoldan çarpma ve bölme işlemlerini yapar. M.6.1.6.7. Sayıların ondalık gösterimleriyle yapılan işlemlerin sonucunu tahmin eder. | 0,1; 0,25; 0,5 gibi ondalık gösterimlerin kullanılabileceği günlük hayata ilişkin tahminlerle sınırlı kalınır. |
M.6.1.6.8. Ondalık ifadelerle dört işlem yapmayı gerektiren problemleri çözer. M.6.1.7.1. Çoklukları karşılaştırmada oran kullanır ve oranı farklı biçimlerde gösterir. 5:6, 5/6 , 5’in 6’ya oranı gibi farklı gösterimler kullanılır. M.6.1.7.2. Bir bütünün iki parçaya ayrıldığı durumlarda iki parçanın birbirine veya her bir parçanın bütüne oranını belirler, problem durumlarında oranlardan biri verildiğinde diğerini bulur. | Örnek durumlar: Bir sınıfta kızların sayısının erkeklerin sayısına oranı 2/3 ise kızların sayısının sınıf mevcuduna oranı nedir? Bir sınıfta kızların sayısının sınıf mevcuduna oranı 2/5 ise erkeklerin sayısının kızların sayısına oranı nedir? |
M.6.1.7.3. Aynı veya farklı birimlerdeki iki çokluğun birbirine oranını belirler. | a) Örneğin 3 saatte 150 km giden bir aracın aldığı yolun geçen süreye oranı 150 km/3 sa.= 50 km/sa. Olarak Yazıldığından bu oran birimlidir. 6A sınıfının topladığı plastik kapakların sayısının 6B sınıfının topladığı plastik kapakların sayısına oranı 180 adet /120 adet = 3/2 olarak yazılır ve bu oran birimsizdir. |
b) Birimli oranlardan sürat birimi olan km/sa. ile m/sn. arasında dönüşümler yapılır. M.6.2.1.1. Sözel olarak verilen bir duruma uygun cebirsel ifade ve verilen bir cebirsel ifadeye uygun sözel bir durum yazar. | a) Cebirsel ifadelerde kullanılan harflerin sayıları temsil ettiği ve “değişken” olarak adlandırıldığı belirtilir. b) En az bir değişken ve işlem içeren ifadelerin “cebirsel ifadeler” olduğu vurgulanır. c) Terim, sabit terim, benzer terim ve katsayı kavramları ele alınır. |
M.6.2.1.2. Cebirsel ifadenin değerini değişkenin alacağı farklı doğal sayı değerleri için hesaplar. | |
M.6.2.1.3. Basit cebirsel ifadelerin anlamını açıklar. Bu düzeyde 4a,a/5,2±a/5 biçimindeki cebirsel ifadelerin anlaşılmasına yönelik çalışmalara yer verilir. Örneğin a + a + a + a = 4a, 2b = b + b, gibi işleme dayalı uygulamaların yanı sıra aşağıda örneklendiği gibi uygun modellerle çalışmalar yapılır. M.6.4.1.1. İki veri grubunu karşılaştırmayı gerektiren araştırma soruları oluşturur ve uygun verileri elde eder. | a) Örneğin sınıfımızdaki kız ve erkek öğrencilerin en sevdikleri renkler nelerdir? b) Beş büyük ilde 1990 ve 2010 yıllarında hizmet veren kaç tane hastane vardır? c) Süreksiz veri gruplarıyla sınırlı kalınır. Sürekli ve süreksiz veri kavramına girilmez. |
M.6.4.1.2. İki gruba ait verileri ikili sıklık tablosu ve sütun grafiği ile gösterir. M.6.4.2.1. Bir veri grubuna ait açıklığı hesaplar ve yorumlar. M.6.4.2.2. Bir veri grubuna ait aritmetik ortalamayı hesaplar ve yorumlar | |
M.6.4.2.3. İki gruba ait verileri karşılaştırmada ve yorumlamada aritmetik ortalama ve açıklığı kullanır. Aritmetik ortalama ve açıklığı gerçek hayat durumlarında yorumlamaya yönelik çalışmalara yer verilir. M.6.3.1.1. Açıyı, başlangıç noktaları aynı olan iki ışının oluşturduğunu bilir ve sembolle gösterir. | |
M.6.3.1.2. Bir açıya eş bir açı çizer. Kareli kâğıt üzerinde çalışılması istenir. Bununla birlikte açıölçer ve benzeri araçlar kullanılabilir. M.6.3.1.3. Komşu, tümler, bütünler ve ters açıların özelliklerini keşfeder; ilgili problemleri çözer | |
M.6.3.1.3. Komşu, tümler, bütünler ve ters açıların özelliklerini keşfeder; ilgili problemleri çözer. M.6.3.2.1. Üçgenin alan bağıntısını oluşturur, ilgili problemleri çözer. | a) Noktalı veya kareli kâğıtta üçgenlerde yükseklik çizme çalışmalarına yer verilir. Geniş açılı üçgenlerdeki Yükseklikler de ele alınır. b) Üçgenin alan bağıntısı oluşturulurken dikdörtgenin alan bağıntısından yararlanılabilir. |
M.6.3.2.2. Paralelkenarın alan bağıntısını oluşturur, ilgili problemleri çözer. | a) Noktalı veya kareli kâğıtta paralelkenarın bir kenarına ait yüksekliği çizmeye yönelik çalışmalara yer verilir. b) Paralelkenarın alan bağıntısı oluşturulurken dikdörtgenin alan bağıntısından yararlanılabilir. c) Kare ve dikdörtgenin, paralelkenarın özel durumları olduğu vurgulanır. |
M.6.3.2.3. Alan ölçme birimlerini tanır, m²–km², m²–cm²–mm² birimlerini birbirine dönüştürür. M.6.3.2.4. Arazi ölçme birimlerini tanır ve standart alan ölçme birimleriyle ilişkilendirir. | |
M.6.3.2.5. Alan ile ilgili problemleri çözer. Üçgen, dikdörtgen ve paralelkenardan oluşan bileşik şekillerin (örneğin açık zarf) alanlarını içeren problemlere yer verilir. M.6.3.3.1. Çember çizerek merkezini, yarıçapını ve çapını tanır. | a) Pergel kullanmaya yönelik çalışmalara yer verilir. b) Çember ile daire arasındaki ilişki belirtilir. |
M.6.3.3.2. Bir çemberin uzunluğunun çapına oranının sabit bir değer olduğunu ölçme yaparak belirler. Bu sabit değere ? (pi) denildiği vurgulanır. ? ile ilgili problemler verildiğinde, kullanılması istenen yaklaşık değer her seferinde “?’yi 3 alınız; 22/7 alınız; 3,14 alınız.” gibi ifadelerle belirtilir. | |
M.6.3.3.3. Çapı veya yarıçapı verilen bir çemberin uzunluğunu hesaplamayı gerektiren problemleri çözer. M.6.3.4.1. Dikdörtgenler prizmasının içine boşluk kalmayacak biçimde yerleştirilen birim küp sayısının o cismin hacmi olduğunu anlar, verilen cismin hacmini birim küpleri sayarak hesaplar. | a) Öğrencilerin hacmi ölçmeye yönelik stratejiler geliştirmesine fırsat verilir. Örneğin birim küpler sayılırken oluşan tabakalarda kaçar tane birim küp olduğuna ve toplam kaç tabaka bulunduğuna dikkat çekilir. b) Hacmi anlamlandırmaya yönelik çalışmalara yer verilir. Hacmin, herhangi bir cismin boşlukta kapladığı yer olduğu vurgulanır. |
M.6.3.4.2. Verilen bir hacim ölçüsüne sahip farklı dikdörtgenler prizmalarını birimküplerle oluşturur, hacmin tabanalanı ile yüksekliğin çarpımı olduğunu gerekçesiyle açıklar. | a) Kare prizma ve küpün, dikdörtgenler prizmasının özel bir hâli olduğu dikkate alınır. b) Hacim bağıntısının oluşturulması modeller yardımıyla yapılır. c) Verilen bir hacim ölçüsüne sahip, prizma olmayan farklı yapılar oluşturmaya yönelik çalışmalara da yer verilir. |
M.6.3.4.3. Standart hacim ölçme birimlerini tanır ve cm³, dm³, m³ birimleri arasında dönüşüm yapar. Hacim ölçme birimleri m³, dm³, cm³ ve mm³ ile sınırlandırılır. | |
M.6.3.4.4. Dikdörtgenler prizmasının hacim bağıntısını oluşturur, ilgili problemleri çözer. Bilgi ve iletişim teknolojilerinden, örneğin üç boyutlu dinamik geometri yazılımlarından yararlanılabilir. M.6.3.4.5. Dikdörtgenler prizmasının hacmini tahmin eder. M.6.3.5.1. Sıvı ölçme birimlerini tanır ve birbirine dönüştürür. M.6.3.5.2. Sıvı ölçme birimlerini hacim ölçme birimleri ile ilişkilendirir. Sıvı ölçme birimleri, hacim ölçme birimleriyle ilişkilendirilerek sıvı ölçülerinin temelde özel birer hacim ölçüsü olduğu vurgulanır. | a) Sıvı ölçme birimleri ile ilgili dönüşümler sadece L, cL ve mL arasında yapılır. b) 1 litrenin 1 dm³ olduğunu fark etmeye yönelik çalışmalar yapılır |
6.Sınıf dokümanlarına buraya tıklayıp ulaşabilirsiniz.